ဆစ္ဖလစ္ေရာဂါ စမ္းသပ္နည္းမ်ား
သူငယ္ခ်င္းတေယာက္ ကာလသားေရာဂါ ျဖစ္ဘူးပါတယ္။ သူက မိန္းကေလး အိမ္ေထာင္မရွိဘူးသလို အေပ်ာ္အပါး ဘယ္ေယာေက်္ားေလးနဲ႔ မွလည္း ဘာမွ မျဖစ္ခဲ႔ဘူးပါဘူး။ သူက ေသြးလွဴေနက် လူတ ေယာက္ပါ။ သူေသြးလွဴဖို႔ ေသြးစစ္တဲ့အခါက်မွ သူ႔မွာဒီေရာဂါ ရွိေနတယ္ဆိုတာ သိရတာပါ။ VDRL စစ္ ေတာ့ 2 dilute ဆိုျပီးျပတယ္။ TPHA ထပ္စစ္ေတာ့ Positive ျပပါတယ္။ ဒါနဲ႔သူလည္း ေဆးကုသမႈခံယူျပီး ၁ ပတ္အၾကာေဆးထပ္စစ္ေတာ့ 1 dilute ဆိုျပီး ျပတာ အခုခ်ိန္ထိပါပဲ။ သူ႔ကို ပင္နီဆလင္ထိုးေပးပါတယ္။ သိခ်င္တာကေတာ့ ေဆးကုသမႈခံယူျပီး သူ႔မွာ VDRL မွာ negative ဆိုျပီးမျပတာလဲပါ။ အဲလို negative မျပခ်င္းဟာ ေရာဂါက လံုးဝမေပ်ာက္တာလား တျခားလူကိုေရာ ကူးစက္ႏိုင္ေသးလား။ 1 dilute ဆိုျပီး က်န္ေနေသးတာက ေရာဂါေပ်ာက္သြားတာလား၊ ေရာဂါပိုးအားေလ်ာ့နည္း သြားတာလားဆိုတာရယ္၊ အဲ႔ဒီ 1dilute ကေရာ ဘယ္အခ်ိန္ဆို negative ျပနိုင္ပါသလဲ။ 1 dilute ဆိုတာ ျပေနေသးတဲ့အတြက္ ေဆးထပ္ ကုသမႈခံယူဖို့လိုပါေသးလား။ negative ျဖစ္ရန္အတြက္ TPHA positive ကေတာ့ ဘယ္အခ်ိန္စစ္ ဒီ positive ပဲတသက္လံုးျပမယ္ဆိုတာ သိပါတယ္။ VDRL မွာ negative ျပတယ္ဆိုတာရွိပါသလား။ ဒါမွမ ဟုတ္ ေဆးကုသမႈခံယူျပီးလ်င္ ေရာဂါ dilute နည္းသြားတယ္ ဆိုတာက ေရာဂါေပ်ာက္သြားတာကို ဆိုလို တာလား။ က်န္ေနေသးတာလား၊ ေဆးကုသမႈထပ္ခံယူသင့္လားဆိုတာ သိခ်င္ပါတယ္ဆရာ။ သူ႔မွာအခု စိတ္က်ေနတဲ့အတြက္ ေျပာျပျပီး အားေပးခ်င္ပါတယ္။

RPR Test စမ္းသပ္နည္း
• RPR ကို Rapid Plasma Regain လို႔အရွည္ေခၚတယ္။ Syphilis ဆစ္ဖလစ္ (ကာလသား) ေရာဂါကို လူအမ်ားစုမွာ ရွိ-မရွိ စမ္းသပ္နည္းျဖစ္တယ္။ ေသြးထဲမွာ Antibodies (အင္တီေဘာ္ဒီ) ေခၚတဲ့ ခုခံဓါတ္ကို စမ္းတာျဖစ္တယ္။ ေရာဂါပိုး တမ်ိဳးမ်ိဳး ကိုယ္ထဲဝင္လာရင္ အဲဒါကို တန္ျပန္တိုက္ထုတ္မဲ့ဓါတ္မ်ိဳး ထုတ္ေပး တယ္။ အဲလို ခုခံဓါတ္ရွိေနျခင္းဟာ အရင္က ပိုးဝင္ထားတယ္လို႔ ေျပာေနတာျဖစ္တယ္။ Venereal Disease Research Laboratory (VDRL) test စမ္းသပ္နည္းနဲ႔ ဆင္တူတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ အမ်ိဳးသမီး ေတြကို ဒီနည္းသံုးတယ္။ တခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံေတြမွာ လက္မထပ္ခင္ ေဆးစစ္နည္းေတြထဲမွာ ထည့္ထားတယ္။
• ေဆးကုသေနသူကို တိုးတက္မႈတိုင္းတာဘို႔မွာလဲ သံုးတယ္။ (အင္တီေဘာ္ဒီ) ေခၚတဲ့ ခုခံဓါတ္က က်လာေနရင္ ေဆးက ထိေရာက္တယ္လို႔ ေျပာတာျဖစ္တယ္။
• ဒီစမ္းသပ္နည္းမွာ အႏုတ္ျပရင္ ပံုမွန္ျဖစ္တယ္။ တခါတေလမွာ ကိုယ္ကေန (အင္တီေဘာ္ဒီ) ေခၚတဲ့ ခုခံဓါတ္ကို ထုတ္မေပးႏိုင္ရင္ေတာ့ အေျဖဟာ မွားႏိုင္တယ္။ False-negatives မွားျပီး အႏုတ္ျပတယ္လို႔ေခၚတယ္။
• ေရာဂါပိုးဝင္ေနတာက သိပ္ေစာေနရင္၊ ေရာဂါျဖစ္ေနတာက ေနာက္က်ေနရင္လဲ မွားျပီးအႏုတ္ျပႏိုင္ေသး တယ္။
• စမ္းသပ္နည္းမွာ အေပါင္းျပေနရင္ ပိုးဝင္ထားသူျဖစ္တယ္။ ဒီနည္းတခုတည္းနဲ႔ မလံုေလာက္ေသးပါ။ FTA-ABS test စမ္းသပ္နည္းဆက္လုပ္ရမယ္။
• IV drug use မူးယစ္ေဆးထိုးသူ၊ Lyme disease လိုင္းမ္ေရာဂါရွိသူ၊ Pneumonia ႏူမိုးနီးယားတခ်ိဳ႕၊ Malaria ငွက္ဖ်ား၊ Pregnancy ကိုယ္ဝန္၊ Systemic lupus erythematosus (လူးပတ္စ္) နဲ႔ Autoimmune disorders တျခား ခုခံအား ကေမာက္ကမေရာဂါေတြနဲ႔ Tuberculosis (TB) တီဘီေရာဂါ ေတြရွိေနရင္လဲ ဒီစမ္းနည္းမွာ အေပါင္းျပေနႏိုင္တယ္။

FTA-ABS test စမ္းသပ္နည္း
• FTA-ABS test စမ္းသပ္နည္းကလဲ ေသြးကိုစမ္းတာျဖစ္တယ္။ Syphilis (ဆစ္ဖလစ္) ေရာဂါကိုျဖစ္ေစတဲ့ Treponema pallidum ပိုးကိုတန္ျပန္တိုက္မဲ့ (အင္တီေဘာ္ဒီ) ကိုစမ္းသပ္တာျဖစ္တယ္။ Screening test အမ်ားသူငါကို စမ္းနည္းထက္ ပိုေသခ်ာတယ္။ Confirmation test လို႔ေခၚတယ္။
• Screening test ေတြကေတာ့ VDRL နဲ႔ RPR စမ္းသပ္နည္းေတြျဖစ္တယ္။ အေပါင္းျပေနသူမွာ ေရာဂါရွိ ေနတယ္လို႔ ေျပာႏိုင္ျပီ။
• Negative ဒါမွမဟုတ္ Nonreactive result အေျဖထြက္ရင္ ဆစ္ဖလစ္ပိုး အခုလဲမရွိ။ အရင္ကလဲ မရွိဘူး လို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။ အေျဖေရးတာမွာ ဓါတ္ခြဲခန္းေတြက မတူၾကပါ။
• FTA-ABS positive ဆိုတာဟာ ပိုးရွိေနတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေဆးကုသမႈခံယူထားေပမဲ့လဲ အေပါင္းဆက္ျပ ေနပါေသးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေဆးကုသမႈရဲ႕ ထိေရာက္မႈအတြက္ ဒီနည္းကို မသံုးရပါ။
• (ဆစ္ဖလစ္) မဟုတ္ဘဲ Yaws နဲ႔ Pinta ေရာဂါရွိေနသူေတြမွာလဲ အေပါင္းျပႏိုင္တယ္။ Lupus ေရာဂါရွိသူ အမ်ိဳးသမီးတခ်ိဳ႕မွာလဲ မွားျပီး အေပါင္းျပႏိုင္ေသးပါတယ္။
• Fluorescent treponemal antibody absorption test လို႔လဲ တျခားနာမည္နဲ႔ေခၚေသးတယ္။

VDRL နဲ႔ TPHA ကာလသားေရာဂါ စစ္ေဆးျခင္း
http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/05/vdrl-tpha.html

ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
၂၅-၉-၂ဝ၁၃

Thu, Sep 26, 2013 at 7:35 AM
တခ်ိဳ႕ေသာ ေဆးပညာစကားေတြကို သိပ္နားမလည္းဘူးျဖစ္ေနပါတယ္ အခုသိခ်င္တာကေတာ့ သူငယ္ ခ်င္းက ေဆးကုသမႈခံယူျပီးေသာ္လည္း 1 dilute ျပေနခ်င္းဟာ ေဆးကုသမႈဆက္ခံယူဖို႔ လိုပါေသးသ လား။ ေရာဂါ မေပ်ာက္ေသးဘူး ဆိုတာျပတာပါလား။ 1 dilute ျပေနခ်င္းဟာ ေကာင္းတဲ႔လကၡဏာလား၊ မေကာင္းတဲ့လကၡဏာပါလား ဆရာ။ အဲ႔ဒီလိုေရာဂါကို ေဆးကုသမႈခံယူုပီးရင္ေရာ ေသြးစစ္တဲ႔အခါ negative ဆိုတာ ျပကို ျပရမွာလားဆရာ။ အကယ္၍ negative ျပကိုျပရမွာဆိုရင္ေတာ့ သူဘယ္လို ေဆး ကုသမႈမ်ိဳး ဆက္လုပ္ရပါ့မလဲ။ ေဆးပညာေလာကစကားကို သိပ္နားမလည္လို႔ ရိုးရွင္းစကားနဲ႔ေျပာမိတာပါ။

စာထဲမွာ ပါပါတယ္။ ေမးခြန္းထဲမွာလဲ ေဆးစာေတြပါထည့္ေမးတာမို႔ အဲလိုေျဖထားတာျဖစ္ပါတယ္။ Dilution နည္းလာျခင္းဟာ ေဆးကုသမႈေကာင္းေနတယ္လို႔ဆိုလိုတယ္။ ေဆးကုသမႈ ျပီးျပည့္စံုေပမဲ့ အႏုတ္ျပမွာမဟုတ္ပါ။ ခုခံအားေတြကိုသာ စမ္းရတာျဖစ္လို႔ပါ။ ဆစ္ဖလစ္စမ္းသပ္နည္းေတြက တခုမက ရွိတာလဲ ေတြ႔မွာပါ။ (ကြန္ဖမ္ေမးရွင္း) ေသခ်ာေအာင္စစ္နည္း ဆက္လုပ္ဘို႔လိုႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ေဆးကု ထားတာမို႔ အေျဖေတြက ေဆးမကုသူ၊ ေရာဂါရွိေနသူေတြလို အတူမဟုတ္ႏိုင္ပါ။ ေဆးကုေပးတဲ့ ဆရာဝန္ ကိုလည္း ေမးျမန္းႏိုင္ပါတယ္။

Syphilis Treatment (ဆစ္ဖလစ္) အတြက္ေဆးမ်ား
http://dts-medicaleducation-adult.blogspot.in/2012/03/syphilis-treatment.html